Zakup gruntu przemysłowego a podatek VAT

Prawo do odliczenia VAT w związku z zakupem towaru

Prawo do odliczenia podatku naliczonego zostało określone w art. 86 ust. 1 ustawy VAT. Zgodnie z tym przepisem w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi prowadzącemu działalność gospodarczą, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W świetle tej definicji prawo do odliczenia VAT w związku z zakupem towaru (np. gruntu) przysługuje, jeżeli podatnik ma status czynnego podatnika podatku VAT i nie korzysta ze zwolnienia od podatku.

Naturalnie również sprzedający musi być czynnym podatnikiem podatku VAT, ponieważ tylko taka osoba może wystawić FV zawierającą kwotę podatku naliczonego, którą następnie Pan będzie mógł odliczyć. W rezultacie sprzedawca nie może być ani osobą prywatną, ani też podatnikiem zwolnionym od VAT. Jak bowiem czytamy w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy VAT nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Zakup gruntu na firmę

Zastanówmy się w jakich warunkach dostawa gruntu będzie zwolniona od podatku dla sprzedającego, co automatycznie wykluczy możliwość odliczenia podatku VAT z Pana perspektywy. Otóż w myśl art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy VAT zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane. Jak natomiast czytamy w art. 2 pkt 33 ustawy VAT przez tereny budowlane rozumie się grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu – zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

W rezultacie, jeżeli przedmiotem sprzedaży jest grunt niezabudowany, który ma cechy inne niż teren budowlany w myśl ustawy VAT to sprzedający będzie w tym zakresie korzystał ze zwolnienia od podatku VAT. Powoduje to, że FV będzie wystawiona ze stawką ZW („zwolniony od podatku”), co oznacza, że na fakturze nie będzie kwoty podatku naliczonego do odliczenia. Od takiej transakcji VAT-u Pan nie odliczy.

Czy wartość gruntu można ująć jednorazowo w kosztach uzyskania przychodu w momencie zakupu?

Przejdźmy następnie do kwestii kosztów podatkowych na gruncie PIT.

W tym zakresie składniki majątku wykorzystywane w działalności gospodarczej są podzielone na dwie grupy: takie, które są bezpośrednio ujmowane w kosztach oraz takie, od których dokonuje się odpisów amortyzacyjnych.

Zaznaczmy wyraźnie, że grunt stanowi środek trwały podlegający wpisowi do ewidencji ŚT, który jednakże nie podlega amortyzacji. Zgodnie z art. 22c pkt 1 ustawy PIT amortyzacji nie podlegają grunty i prawa wieczystego użytkowania gruntów będące środkami trwałymi.

Pozostaje zatem pytanie, czy wartość gruntu można ująć jednorazowo w kosztach uzyskania przychodu w momencie zakupu? Niestety też nie. Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy PIT.

Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na nabycie gruntów lub prawa wieczystego użytkowania gruntów, z wyjątkiem opłat za wieczyste użytkowanie gruntów – wydatki te, zaktualizowane zgodnie z odrębnymi przepisami, pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, są jednak kosztem uzyskania przychodów przy określaniu dochodu z odpłatnego zbycia rzeczy określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d, oraz gdy odpłatne zbycie rzeczy i praw jest przedmiotem działalności gospodarczej, a także w przypadku odpłatnego zbycia składników majątku związanych z działalnością gospodarczą, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1, bez względu na czas ich poniesienia.

Podsumowując, wartość nabytego gruntu nie podlega amortyzacji. Nie podlega również bezpośredniemu ujęciu w kosztach podatkowych. Wartość gruntu będzie dla Pana stanowiła koszt dopiero w momencie sprzedaży tego gruntu. Wtedy dopiero przychód uzyskany ze sprzedaży gruntu będzie Pan mógł pomniejszyć o wydatek na jego zakup.