Autor: Aleksander Słysz
Dałam darowiznę bratankowi w 2011 r., nie wiedziałam, że należy zapłacić podatek. Ma teraz kontrolę z US. Jakie mogą być kary i konsekwencje? Jak z tego wybrnąć?
Podatnikiem jest obdarowany, na nim ciążył obowiązek podatkowy. Nie wywiązał się ze swoich obowiązków, nie złożył SD-Z2. Ze względu na upływ czasu przedawniło się prawo do wydania decyzji ustalającej wysokość podatku, więc nie musi go teraz bratanek płacić, ale to może się zmienić. Możliwość wydania decyzji przez organ podatkowy może się bowiem odnowić na skutek działań bratanka. Obecnie zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia.
W przypadku, gdy nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed organem podatkowym na fakt nabycia. Innymi słowy obowiązek podatkowy odnowi się gdy bratanek powoła się na otrzymaną darowiznę przed organem. Ma to jednak i dalsze konsekwencje, bowiem stawka podatku wzrośnie do 20%. Jest tak, albowiem zgodnie z art. 15 ust. 4 ww. ustawy nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych w drodze darowizny lub polecenia darczyńcy podlega opodatkowaniu według stawki 20%, jeżeli obowiązek podatkowy powstał wskutek powołania się podatnika przed organem podatkowym w toku czynności sprawdzających, postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub kontroli celno-skarbowej na okoliczność dokonania tej darowizny, a należny podatek od tego nabycia nie został zapłacony.
Istnieje również pewne zagrożenie grzywną na podstawie przepisów Kodeksu karnego skarbowego, aczkolwiek niezwiązane z działaniami z 2011 r., a ewentualnym odnowieniem się obowiązku obecnie i nieuiszczeniem podatku.
Niewiedza nie chroni przed konsekwencjami
Pani Marta w 2010 roku przekazała swojemu bratankowi 40 tysięcy złotych na zakup mieszkania. Nie wiedziała, że powinna zgłosić darowiznę do urzędu skarbowego. W 2024 roku bratanek został wezwany do złożenia wyjaśnień w związku z kontrolą jego majątku. W trakcie rozmowy przyznał, że pieniądze pochodziły od ciotki. W efekcie odnowił się obowiązek podatkowy i urząd naliczył 20% podatku wraz z odsetkami.
Stare sprawy wracają
Pan Adam otrzymał od wuja 25 tysięcy złotych gotówką w 2012 roku. Nie zgłosił tego ani nie zapłacił podatku, bo uznał, że „to przecież rodzina”. Przez lata nikt się tym nie interesował, aż do momentu, gdy bratanek wystąpił do sądu z pozwem o spłatę długu, w którym wskazał darowiznę jako źródło środków. Sąd wydał wyrok, a po jego uprawomocnieniu się urząd skarbowy wszczął postępowanie, nakładając obowiązek zapłaty podatku i odsetek.
Kontrola celno-skarbowa ujawnia darowiznę
Bratanek pani Krystyny był objęty kontrolą celno-skarbową związaną z nagłym zakupem drogiego samochodu. Nie potrafił wykazać legalnego źródła finansowania, aż w końcu wspomniał, że pieniądze dostał od cioci kilka lat wcześniej. Organ uznał, że doszło do powołania się na nieopodatkowaną darowiznę, co skutkowało naliczeniem 20% podatku oraz ryzykiem ukarania grzywną z Kodeksu karnego skarbowego.
Nieświadome niezgłoszenie darowizny, nawet sprzed wielu lat, może dziś prowadzić do poważnych konsekwencji – zarówno finansowych, jak i prawnych. Choć przedawnienie często chroni przed zapłatą podatku, wystarczy jedno nieopatrzne powołanie się na darowiznę przed urzędem skarbowym lub sądem, by obowiązek podatkowy odżył, a wraz z nim – podatek w wysokości 20% oraz ryzyko grzywny. W takich sytuacjach kluczowa jest ostrożność w składanych wyjaśnieniach i, najlepiej, konsultacja z doradcą podatkowym.
Jeśli masz wątpliwości dotyczące darowizn, obowiązku podatkowego czy grożących konsekwencji – skorzystaj z naszej pomocy. Oferujemy szybkie i rzetelne porady prawne online, bez wychodzenia z domu. Prześlij swoje pytanie, a doświadczony prawnik przeanalizuje Twoją sytuację i wskaże najlepsze rozwiązanie.
1. Ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn - Dz.U. 1983 nr 45 poz. 207
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją spawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Indywidualne Porady Prawne
Zapytaj prawnika