Przelew od członka rodziny, darowizna czy depozyt?

Przekazanie środków pieniężnych na przechowanie

Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego (K.c.) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Jak zatem widać z powyższej definicji, darowizna jest umową. W świetle przepisów, aby umowa doszła do skutku, konieczne jest obopólne wyrażenie zgody przez strony. Celem darowizny jest przekazanie na własność daje rzeczy do swobodnego rozdysponowania. W przedstawionej sytuacji nie mamy zatem do czynienia z darowizną, ponieważ zamiarem stron nie było przekazanie własności środków pieniężnych, a jedynie ich przechowanie.

Art. 845 K.c. zawiera definicję depozytu nieprawidłowego. Zgodnie z jego brzmieniem, jeżeli z przepisów szczególnych albo z umowy lub okoliczności wynika, że przechowawca może rozporządzać oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku, stosuje się odpowiednio przepisy o pożyczce (depozyt nieprawidłowy). Czas i miejsce zwrotu określają przepisy o przechowaniu. O tym, czy zawarta umowa kreuje stosunek prawny depozytu nieprawidłowego, decydują przepisy szczególne albo umowa stron lub okoliczności.

Zobacz też: Przelewy między członkami rodziny

Czym jest depozyt nieprawidłowy?

Depozyt nieprawidłowy stanowi zatem szczególną odmianę umowy przechowania, czyli umowy, w ramach której przechowawca zobowiązuje się zachować w stanie niepogorszonym rzecz ruchomą oddaną mu na przechowanie Od umowy przechowania umowę depozytu nieprawidłowego odróżnia możliwość rozporządzania oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku (czego w przypadku zwykłej umowy przechowania przechowawcy czynić nie wolno). Depozyt nieprawidłowy podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

W przypadku umów depozytu nieprawidłowego obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej. Należy jednak zauważyć, że umowa depozytu nieprawidłowego jest – jako odmiana umowy przechowania – umową realną, dla której zawarcia konieczne jest złożenie odpowiednich oświadczeń woli i wydanie rzeczy przechowawcy. W konsekwencji zawarcie umowy depozytu nieprawidłowego nie stanowi dokonania czynności cywilnoprawnej (a więc nie wiąże się z powstaniem obowiązku podatkowego w PCC) do momentu wydania przechowawcy pieniędzy lub rzeczy. Dopiero wydanie przechowawcy takich pieniędzy lub rzeczy spowoduje powstanie obowiązku podatkowego w PCC.

Obowiązek podatkowy w PCC w przypadku umowy depozytu nieprawidłowego

Obowiązek podatkowy w PCC w przypadku umowy depozytu nieprawidłowego ciąży na przechowawcy, a więc to przechowawcy są podatnikami PCC od tych umów.

Podstawę opodatkowania przy umowach depozytu nieprawidłowego stanowi kwota lub wartość depozytu. Stawka PCC od umów depozytów nieprawidłowych wynosi – podobnie jak w przypadku umów pożyczek – 2%. Podatnicy są obowiązani, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie PCC (obecnie jest to deklaracja PCC-3), według ustalonego wzoru, oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego.

Biorąc pod uwagę powyższe rozważania, należy stwierdzić, że organ podatkowy ma prawo uznać przekazane przez Panią pieniądze za depozyt nieprawidłowy i opodatkować go właściwą stawką podatku.

Trzeba także wskazać, że do ważności depozytu nie jest konieczne, by dysponowanie faktycznie nastąpiło (np. doszło do jakichś płatności). Decydowanie wynika już tylko ze sposobu przechowywania środków pieniężnych. Z chwilą zapisania środków na rachunku bankowym zrealizowane są wszystkie przesłanki zawarcia umowy depozytu nieprawidłowego (teza wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 29.04.2010 r., sygn. akt III SA/Po 108/10).

Obowiązek podatkowy w przypadku depozytu nieprawidłowego powstaje w momencie przelania środków na konto. Od tego dnia w ciągu 14 dni trzeba złożyć deklaracje podatkową. Uważam, że podatek należy zapłacić od całej kwoty.

Może Pani próbować argumentować, że przelew na Pani konto i przelew zwrotny to darowizny i złożyć dwa zgłoszenia SD-Z2, jednak nie mogę Pani zagwarantować, że organ podatkowy nie będzie badał, czy faktycznie miały miejsce darowizny, czy jednak był to depozyt nieprawidłowy. Takie działanie obarczone jest pewnym ryzykiem.

Natomiast spóźniona deklaracja podatkowa spowoduje naliczanie odsetek za zwłokę liczonych za każdy dzień opóźnienia. Stawka odsetek wynosi 8% w skali roku i liczona jest od kwoty zaległości podatkowej.