Autor: Aleksander Słysz
Moja żona odziedziczyła w spadku konto w banku oraz działkę budowlaną po rodzicach w Polsce. Tata żony zmarł w styczniu 2017 r., a mama w lutym 2013 r. Mamy stały pobyt w USA, żona ma polskie obywatelstwo. Co trzeba zrobić, żeby nie płacić podatku?
Podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. dziedziczenia, podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci. Umowa między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, podpisana w Waszyngtonie dnia 8 października 1974 r. (Dz. U. z dnia 18 września 1976 r.) dotyczy jedynie:
„a) w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej:
1) podatku dochodowy,
2) podatku od wynagrodzeń,
3) podatku wyrównawczego,
b) w Stanach Zjednoczonych Ameryki federalnych podatków od dochodu, pobieranych stosownie do Wewnętrznego Kodeksu Dochodów (inne niż podatek od zatrudnienia przewidziany w rozdziałach 2 i 21)”.
Umowa ta nie dotyczy zatem podatku od spadków i darowizn, co oznacza, że dziedziczenie nie unika podwójnego opodatkowania; innymi słowy podatek w Polsce należy uregulować niezależnie od tego czy w USA spadek podlegał będzie, czy też nie (a dokładniej nabycie w drodze dziedziczenia) opodatkowaniu. Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania generalnie, nie tylko ta, nie obejmują zazwyczaj podatku od spadków i darowizn.
Spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, tj. z chwilą śmierci spadkodawcy (art. 924 i art. 925 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny z dnia 23 kwietnia 1964 r. Dz.U.2016.380 t.j.) orzeczenie sądu potwierdza jedynie fakt nabycia, nie tworzy go. Nabycie zatem miało miejsce w 2017 r. w części dotyczącej spadku po ojcu i w 2013 r. w części dotyczącej nabycia po mamie. W przypadku dziedziczenia po wstępnych zmarłych od 1 stycznia 2007 roku można skorzystać ze zwolnienia w podatku od spadków i darowizn, składając formularz SD-Z2 (żona może go wysłać do organu podatkowego) właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku (jeżeli dokumentem potwierdzającym nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych jest akt poświadczenia dziedziczenia lub europejskie poświadczenie spadkowe, termin 6 miesięcy do zgłoszenia tego nabycia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego liczy się od dnia zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia lub wydania europejskiego poświadczenia spadkowego).
Spadek po dziadkach – dom i konto bankowe
Marta, obywatelka USA z polskim obywatelstwem, odziedziczyła po dziadkach dom w Krakowie i środki na ich koncie bankowym. Mimo że od lat mieszka w Chicago i na co dzień rozlicza się z amerykańskim IRS, musiała złożyć w Polsce formularz SD-Z2, aby uniknąć podatku. Ponieważ złożyła dokument po terminie, urząd skarbowy naliczył jej podatek, mimo że jako wnuczka miała prawo do pełnego zwolnienia.
Brat przekazuje działkę – problem z interpretacją
Andrzej, rezydent Kalifornii, otrzymał w spadku działkę budowlaną w Polsce po starszym bracie. Nie wiedział, że musi zgłosić nabycie do urzędu skarbowego w Polsce, ponieważ uważał, że skoro zapłaci podatek w USA, to sprawa jest zamknięta. Po dwóch latach dostał pismo z polskiego urzędu o konieczności zapłaty podatku i odsetek, bo nie złożył wymaganych dokumentów w terminie.
Spadek po matce – uniknięcie podatku dzięki terminowości
Joanna z Florydy odziedziczyła po matce mieszkanie w Gdańsku i jednostki funduszu inwestycyjnego. Posiadając obywatelstwo polskie, wiedziała, że jako córka z I grupy podatkowej może uniknąć podatku, jeśli zgłosi spadek do urzędu w ciągu 6 miesięcy. Uzyskała europejskie poświadczenie spadkowe i natychmiast po jego wydaniu wysłała formularz SD-Z2 do właściwego naczelnika urzędu skarbowego, co pozwoliło jej uniknąć jakichkolwiek obciążeń podatkowych w Polsce.
Spadek otrzymany w Polsce przez obywatela USA, nawet posiadającego polskie obywatelstwo, może wiązać się z obowiązkiem podatkowym w Polsce – niezależnie od ewentualnego opodatkowania w Stanach Zjednoczonych. Kluczowe znaczenie ma tutaj terminowe zgłoszenie nabycia spadku do właściwego urzędu skarbowego w Polsce za pomocą formularza SD-Z2, co w przypadku najbliższej rodziny pozwala skorzystać ze zwolnienia z podatku. W przeciwnym razie, nawet bliscy spadkobiercy mogą zostać zobowiązani do jego zapłaty wraz z odsetkami. Brak umowy między Polską a USA w zakresie podatku od spadków powoduje, że opodatkowanie w obu krajach może być niezależne. Dlatego ważne jest, by każdą sprawę spadkową rozpatrywać indywidualnie, najlepiej z pomocą doradcy podatkowego znającego realia obu jurysdykcji.
Jeśli odziedziczyłeś majątek w Polsce i mieszkasz za granicą, skorzystaj z naszej pomocy prawnej online. Udzielamy szybkich i rzetelnych porad dotyczących dziedziczenia, podatku od spadków oraz formalności urzędowych – bez wychodzenia z domu. Wystarczy opisać swoją sytuację, a nasi prawnicy przygotują indywidualną odpowiedź dostosowaną do Twoich potrzeb i obowiązujących przepisów prawa.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją spawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Indywidualne Porady Prawne
Zapytaj prawnika