Czy fiskus podważy darowizny w rodzinie prowadzące do zamiany nieruchomości?

Autor: Marcin Sądej

Dwa lata temu otrzymałem od ojca w darowiźnie działkę rolną, natomiast moja siostra budowlaną (tym samym aktem notarialnym). Siostra nie planuje budowy, ja mam problem z przekwalifikowaniem działki, dlatego chciałbym się z nią zamienić. Wiem, że zamiana stanowi odpłatne zbycie, dlatego notariusz poradził, aby zrobić dwie umowy darowizny: ja darowuję siostrze, siostra darowuje mnie. Czy urząd skarbowy może zakwestionować tego typu darowizny i zażądać zapłaty podatku w związku z tym, że od pierwszej darowizny nie minęło 5 lat? Jeżeli miałbym zapłacić 19-procentowy podatek, to raczej zaniecham zamiany.

Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Czy fiskus podważy darowizny w rodzinie prowadzące do zamiany nieruchomości?

Odpłatne zbycie nieruchomości dokonane w ciągu 5 lat

W pierwszej kolejności zaznaczyć należy, że zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy PIT opodatkowaniu podlega odpłatne zbycie nieruchomości, jeżeli zostało dokonane w ciągu 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie. Jak słusznie Pan zauważył, przez odpłatne zbycie nieruchomości rozumie się nie tylko sprzedaż, ale również zamianę.

Potwierdza to m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 13 stycznia 2015 r. nr IBPBII/2/415-898/14/JG, gdzie zwrócono uwagę, że wprawdzie w przepisach podatkowych nie nawiązuje się bezpośrednio do transakcji zamiany, ale mówi się o odpłatnym zbyciu nieruchomości. Aby dana czynność miała charakter odpłatnej, nie musi jej towarzyszyć przepływ pieniędzy. Forma bezpośredniej wymiany towarów, jaką jest umowa zamiany uregulowana w art. 603 Kodeksu cywilnego (K.c.) – w wyniku której każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy – również stanowi odpłatne zbycie rzeczy. Ekwiwalentem w tym wypadku jest inna rzecz, a nie wartości pieniężne. Zamiana jest więc umową o podobnym charakterze co sprzedaż.

Zobacz też: Druga darowizna w ciągu 5 lat

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Wzajemne darowizny między rodzeństwem

Notariusz doradził Panu, aby zamiast korzystać z umowy zamiany przeprowadzić dwie darowizny, które w świetle prawa stanowią czynności nieopodatkowane (z uwagi na fakt dokonania ich pomiędzy członkami najbliższej rodziny). Pana obawy sprowadzają się do kwestii, czy taka transakcja nie zostanie uznana przez urząd skarbowy za obejście prawa.

Do zagadnienia unikania opodatkowania odnoszą się przepisy Ordynacji podatkowej. Zgodnie z art. 119a ww. ustawy – czynność dokonana przede wszystkim w celu osiągnięcia korzyści podatkowej, sprzecznej w danych okolicznościach z przedmiotem i celem przepisu ustawy podatkowej, nie skutkuje osiągnięciem korzyści podatkowej, jeżeli sposób działania był sztuczny (unikanie opodatkowania). Art. 119c stanowi natomiast, że sposób działania uznaje się za sztuczny, jeżeli na podstawie istniejących okoliczności należy przyjąć, że nie zostałby zastosowany przez podmiot działający rozsądnie i kierujący się zgodnymi z prawem celami innymi niż osiągnięcie korzyści podatkowej sprzecznej z przedmiotem i celem przepisu ustawy podatkowej. Z kolei art. 119d stwierdza, że czynność uznaje się za podjętą przede wszystkim w celu osiągnięcia korzyści podatkowej, gdy pozostałe cele ekonomiczne lub gospodarcze czynności, wskazane przez podatnika, należy uznać za mało istotne.

Z powyższych przepisów wynika, że z unikaniem opodatkowania mamy do czynienia, gdy charakter dokonywanych czynności był sztuczny.

Dokonanie darowizny przed upływem 5 lat od jej nabycia a obowiązek podatkowy

W mojej ocenie w tym przypadku nie występuje ta przesłanka. Strony nie ukrywają swoich działań, darowizny są faktem, który dodatkowo jest stwierdzony notarialnie. Ponadto żaden przepis nie zabrania dokonywania dwóch darowizn wzajemnych. Obie strony umowy darowizny działają przecież w granicach prawa. Uważam więc, że notariusz słusznie Panu doradził, a urząd skarbowy nie ma podstaw, aby podważyć dokonanie dwóch darowizn jako mających na celu obejście prawa.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy PIT – opodatkowaniu podlega odpłatne zbycie nieruchomości jeżeli zostało dokonane w ciągu 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie. Jak zatem widać, wyłącznie odpłatne zbycie powoduje obowiązek podatkowy. Darowizna jest dokonywana nieodpłatnie, a więc w tym przypadku przepis ten nie znajdzie zastosowania.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją spawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny

Indywidualne Porady Prawne

Masz problem z podatkiem dochodowym?
Opisz swój problem i zadaj pytania.

(zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje)
Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem:

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Zadaj pytanie »

eporady24.pl

spadek.info

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

spolkowy.pl

prawo-cywilne.info

sluzebnosc.info

Szukamy prawnika »