Osoba władająca mieszkaniem na podstawie umowy dożywocia a dochód z najmu

Przekazanie mieszkania w zamian za dożywotnie utrzymanie

Na wstępie chciałam podkreślić, iż umowa dożywocia jest formą odpłatnego zbycia nieruchomości.

Zgodnie z art. 908 § 1 ustawy Kodeks cywilny – jeżeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie (umowa o dożywocie), powinien on, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym.

Umowa dożywocia ma więc charakter umowy zobowiązującej, odpłatnej i wzajemnej. Przedmiotem świadczenia ze strony zbywcy (dożywotnika) jest przeniesienie własności nieruchomości.

Wielokrotnie tego typu stanowisko było prezentowane przez organy skarbowe w wydawanych interpretacjach indywidualnych dotyczących opodatkowania podatkiem dochodowym tego typu czynności (np. Dyrektor Izby Skarbowej w Lodzi z dnia 8.09.2014 r. sygn. IPTPB2/415-367/14-2/MP).

Zobacz też: Księgowa nie chce oddać dokumentów

Najem mieszkania obciążonego dożywociem

Powyższe oznacza, iż właścicielem przedmiotu umowy dożywocia jest Pana syn.

Ponadto, zgodnie z art. 659 § 1 Kodeksu cywilnego – „Przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz”.

Z kolei, na mocy art. 336 Kodeks cywilny: „Posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny)”.

Czy posiadacz zależny może wstąpić w obowiązki podatnika z tytułu wynajmu mieszkania?

Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, iż Pan jako tzw. posiadacz zależny może wstąpić w obowiązki podatnika z tytułu wynajmu mieszkania. Oznacza to, że w mojej ocenie, podatek dochodowy z tytuły wynajmu winien odprowadzić do urzędu skarbowego ten, kto czerpie korzyści z tej czynności.

Jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego, to Pan będzie wynajmującym i to Panu najemca będzie uiszczał należny czynsz. Oznacza to, iż Pan będzie zobowiązany rozliczyć dochód z tytułu wynajmu mieszkania, które jest w Pana władaniu na podstawie umowy dożywocia.