Prowadzenie działalności w Polsce przez rezydenta Niemiec, czy musisz składać PIT-36 przy braku dochodów?

Niemiecka rezydencja podatkowa a działalność gospodarcza w Polsce – opodatkowanie

Pańskim miejscem stałego zamieszkania jest terytorium Niemiec, zatem jest Pan niemieckim rezydentem podatkowym. Zgodnie zatem z art. 3 ust. 2b pkt 3 ustawy PIT – nierezydenci podlegają opodatkowaniu w Polsce wyłącznie co do dochodów osiągniętych na terenie RP poprzez zagraniczny zakład.

Zgodnie z art. 5a pkt 22 ustawy PIT – przez zagraniczny zakład rozumie się stałą placówkę, poprzez którą podmiot mający miejsce zamieszkania na terytorium jednego państwa wykonuje całkowicie lub częściowo działalność na terytorium innego państwa, a w szczególności oddział, przedstawicielstwo, biuro, fabrykę, warsztat albo miejsce wydobywania bogactw naturalnych.

Nieruchomość położona na terenie RP spełnia kryterium stałej placówki służącej do prowadzenia działalności gospodarczej w postaci jej wynajmu.

Dodatkowo należy wskazać, że zgodnie z art. 5b ust. 2 ustawy PIT – w przypadku spółki cywilnej podatnikami podatku PIT są wspólnicy tejże spółki jako osoby fizyczne proporcjonalnie do prawa udziału w zyskach spółki, a nie sama spółka.

Polsko-niemiecka umowa w sprawie unikania podwójnego opodatkowania

Ponadto należy odnieść się do polsko-niemieckiej umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania.

Na mocy art. 7 ust. 1 Konwencji w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku, zyski przedsiębiorstwa Umawiającego się Państwa podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie, chyba że przedsiębiorstwo prowadzi w drugim Umawiającym się Państwie działalność gospodarczą poprzez położony tam zakład.

W rozumieniu art. 5 ust. 1-3 Konwencji między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Niemcami określenie „zakład” oznacza stałą placówkę, przez którą całkowicie lub częściowo prowadzona jest działalność przedsiębiorstwa, w szczególności siedzibę zarządu, filię, biuro, fabrykę, warsztat, kopalnię, źródło ropy naftowej lub gazu, kamieniołom albo każde inne miejsce wydobywania zasobów naturalnych, a także plac budowy, prace budowlane lub instalacyjne stanowią zakład tylko wtedy, gdy trwają dłużej niż dwanaście miesięcy.

Jak wynika z komentarza do Modelowej Konwencji, pojęcie „zakładu” obejmuje stałą placówkę, przez którą przedsiębiorstwo prowadzi całkowicie lub częściowo swoją działalność. Definicja zawiera następujące warunki:

• istnienie „placówki działalności gospodarczej”, tj. pomieszczeń, a w pewnych okolicznościach maszyn i urządzeń;
• taka placówka musi mieć charakter stały, tzn. musi być utworzona w określonym miejscu, z pewnym stopniem trwałości;
• prowadzenie działalności przedsiębiorstwa za pośrednictwem tej stałej placówki; oznacza to, że osoby, które w taki lub inny sposób są zależne od przedsiębiorstwa, prowadzą działalność przedsiębiorstwa w państwie, w którym stała placówka jest położona.

Zakład jako stała placówka służąca prowadzeniu działalności gospodarczej

Określenie „placówka” obejmuje każde pomieszczenie, środki lub urządzenia wykorzystywane do prowadzenia działalności przedsiębiorstwa, niezależnie od tego, czy są wykorzystywane wyłącznie w tym celu.

Placówka – jako miejsce działalności gospodarczej – może istnieć również wtedy, gdy nie ma żadnych pomieszczeń lub gdy nie są one wymagane do prowadzenia działalności przedsiębiorstwa; wystarczy posiadanie pewnej przestrzeni do własnej dyspozycji. Nie ma znaczenia czy przedsiębiorstwo jest właścicielem czy najemcą lokalu, środków lub urządzeń, czy dysponuje nimi w inny sposób.

Placówka może być usytuowana w pomieszczeniach innego przedsiębiorstwa, na przykład wówczas gdy przedsiębiorstwo zagraniczne dysponuje stale pomieszczeniem (lub jego częścią) należącym do innego przedsiębiorstwa. Sam fakt, że przedsiębiorstwo ma do własnej dyspozycji pewną przestrzeń służącą jego działalności gospodarczej, wystarczy, aby zaistniała stała placówka gospodarcza. Nie wymaga się, aby przedsiębiorstwo posiadało formalne prawo do dysponowania taką placówką.

Placówka gospodarcza, która miała być utrzymywana przez okres tak krótki, aby nie mogła stanowić zakładu, w rzeczywistości jednak jest utrzymywana przez okres, który nie może być uważany za tymczasowy, staje się zakładem od momentu jej utworzenia. Nie uważa się, iż zakład istnieje, jeżeli działalność była wykonywana w państwie za pośrednictwem stałej placówki utrzymywanej krócej niż sześć miesięcy. Jednym z wyjątków od tej reguły jest sytuacja, gdy działalność ma charakter powtarzalny; w takim przypadku każdy okres, w którym placówka była użytkowana, powinien być brany pod uwagę w połączeniu z ilością wszystkich okresów, w których była użytkowana (okres może rozciągnąć się na wiele lat). Inny wyjątek dotyczy działalności gospodarczej prowadzonej wyłącznie w danym państwie; w takiej sytuacji działalność gospodarcza może trwać krótko z uwagi na jej charakter, lecz ponieważ jest ona prowadzona całkowicie w tym państwie, to jej związek z tym państwem jest silniejszy.

Natomiast określenie „za pośrednictwem” jak wynika z komentarza do Modelowej Konwencji należy interpretować w szerokim sensie, mającym zastosowanie do każdej sytuacji, w której działalność gospodarcza jest prowadzona w konkretnym pomieszczeniu czy przestrzeni pozostającej w tym celu do dyspozycji przedsiębiorstwa.

Zgodnie z art. 3 pkt 1 lit. d) umowy międzynarodowej określenia „przedsiębiorstwo jednego Umawiającego się Państwa” i „przedsiębiorstwo drugiego Umawiającego się Państwa” oznaczają odpowiednio przedsiębiorstwo prowadzone przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w jednym Umawiającym się Państwie lub przedsiębiorstwo prowadzone przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim Umawiającym się Państwie.

W konsekwencji, jako niemiecki rezydent podatkowy, który w Polsce zarejestrował działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej, prowadzi Pan w RP działalność gospodarczą poprzez położony na terenie RP zagraniczny zakład, którym jest opisana nieruchomość przeznaczona na wynajem (spełnia bowiem kryteria stałej placówki służącej do działalności gospodarczej). To oznacza, że w Polsce podlega opodatkowaniu wyłącznie dochód wygenerowany przez tą nieruchomość.

Deklaracja podatkowa PIT-36 mimo braku dochodu

W opisie sprawy wskazał Pan, że na chwilę obecną nieruchomość nie generuje żadnego przychodu. Jednakże, jak wskazuje art. 45 ust. 1 ustawy PIT, podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie od dnia 15 lutego do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. Zeznania złożone przed początkiem terminu uznaje się za złożone w dniu 15 lutego roku następującego po roku podatkowym.

W rezultacie pomimo tego, że podatek do zapłaty nie wystąpi, ponieważ w ubiegłym roku nieruchomość nie przyniosła żadnego dochodu, to był Pan zobowiązany (wraz z drugim wspólnikiem) do złożenia deklaracji podatkowej w terminie do 30 kwietnia bieżącego roku – PIT-36, w której powinien Pan wykazać stratę z działalności w 2021 r.

To oznacza, że powinien Pan złożyć tylko PIT-36 za ubiegły rok.

Nie składa Pan PIT/ZG, ponieważ w polskim zeznaniu podatkowym nie wykazuje Pan dochodów osiągniętych w Niemczech jako niemiecki rezydent podatkowy. Dochody z Niemiec nie podlegają opodatkowaniu w Polsce, w związku z czym niezasadne jest składanie załącznika PIT/ZG.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - Dz.U. 1991 nr 80 poz. 350