Autor: Adam Nowak
Piszę w sprawie podatku od darowizny. Rok temu przekazałem poprzez darowiznę mamie auto o wartości ok. 14 tys. zł. Wartość zaniżyłem, bo wpisałem 8 tysięcy, ponieważ w mojej ocenie tyle mniej więcej wyszłyby wymiany zużytych części nie od razu, po jakimś czasie. Przyznam, że też było to trochę naciągane, żeby nie zgłaszać darowizny i nie płacić podatku. Teraz mama chciałaby jednak naprawić to i zgłosić, aby w przyszłości nie dostać kary z US. Jak się za to zabrać?
Przyjęte przez Pana rozwiązanie nie do końca było optymalnym rozwiązaniem, jeżeli darowizna miała miejsce pomiędzy synem a matką.
W przypadku umowy darowizny obowiązek podatkowy spoczywa na osoba obdarowanej. Zgodnie jednak z art. 4a ustawy SD – jeżeli darowizna jest dokonywana pomiędzy członkami najbliższej rodziny, to obdarowany może całkowicie zwolnić się od podatku, o ile w terminie 6 miesięcy od dnia otrzymania darowizny zgłosi fakt jej nabycia do US poprzez formularz SD-Z2. Zwolnienie ma charakter nielimitowany, czyli darowizna jest zwolniona od podatku niezależnie od wartości przedmiotu darowizny.
Ponadto wymieniony termin 6 miesięcy jest terminem materialnym, co oznacza, że nie podlega przywróceniu, a jego przekroczenie powoduje bezpowrotną utratę prawa do zwolnienia – niezależnie od przyczyn niedochowania terminu.
Jak stanowi art. 4a ust. 3 ustawy SD – w przypadku przekroczenia terminu nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.
Zgodnie z art. 4a ust. 4 pkt 1 ustawy SD – obowiązek zgłoszenia SD-Z2 nie obejmuje przypadków, gdy wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1, tj. 9637 zł.
Dalej wskażmy, że zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy SD – wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje się w wysokości określonej przez nabywcę, jeżeli odpowiada ona wartości rynkowej tych rzeczy i praw, a wartość praw do wkładów oszczędnościowych – w wysokości tych wkładów.
Wartość rynkową rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia powstania obowiązku podatkowego (art. 8 ust. 3).
Jeżeli nabywca nie określił wartości nabytych rzeczy lub praw majątkowych albo wartość określona przez niego nie odpowiada, według oceny naczelnika urzędu skarbowego, wartości rynkowej, organ ten wezwie nabywcę do jej określenia, podwyższenia lub obniżenia, w terminie nie krótszym niż 14 dni od dnia doręczenia wezwania, podając jednocześnie wartość według własnej, wstępnej oceny. Jeżeli nabywca, pomimo wezwania, nie określił wartości lub podał wartość nieodpowiadającą wartości rynkowej, naczelnik urzędu skarbowego dokona jej określenia z uwzględnieniem opinii biegłego lub przedłożonej przez nabywcę wyceny rzeczoznawcy. Jeżeli organ podatkowy powoła biegłego, a wartość określona z uwzględnieniem jego opinii różni się o więcej niż 33% od wartości podanej przez nabywcę, koszty opinii biegłego ponosi nabywca (art. 8 ust. 4).
W opisie sprawy wskazał Pan, że darowizna pojazdu miała miejsce rok termu. Jeżeli matka w terminie 6 miesięcy od tej daty złożyłaby zgłoszenie SD-Z2, to niezależnie od wartości pojazdu (wartość mogłaby przekraczać 9637 zł) darowizna byłaby w całości zwolniona od podatku.
Obecnie termin został przekroczony i przepisy nie dają możliwości jego przywrócenia. W takim przypadku rozliczenie podatku odbywa się na zasadach ogólnych, zatem Pana matka powinna złożyć zeznanie SD-3 wraz z czynnym żalem i na podstawie zeznania naczelnik US wymierzy podatek wg stawek dla osób z I grupy podatkowej (w zależności od wartości 3%, 5% lub 7 %) w drodze decyzji (z uwzględnieniem kwoty wolnej 9367 zł, czyli opodatkowaniu podlegać będzie nadwyżka ponad tę kwotę) od wartości rynkowej pojazdu. Termin płatności podatku to 14 dni, licząc od dnia otrzymania takiej decyzji. Dopiero w przypadku niezapłacenia podatku w tym terminie zaczynają biec odsetki za zwłokę.
Przekazanie mieszkania przez ojca synowi
Ojciec postanowił przekazać synowi mieszkanie o rynkowej wartości 500 000 zł. W celu uniknięcia zgłoszenia do urzędu skarbowego, w akcie notarialnym podano zaniżoną wartość – 200 000 zł. Po kilku latach, gdy syn chciał sprzedać mieszkanie, okazało się, że organ podatkowy ma zastrzeżenia do wartości darowizny i przeprowadził kontrolę. Syn został zobowiązany do zapłaty zaległego podatku, a dodatkowo naliczono odsetki za zwłokę. Konsekwencją było również niemożliwe skorzystanie z ulgi mieszkaniowej przy sprzedaży.
Samochód jako darowizna od siostry dla brata
Siostra przekazała bratu samochód o rynkowej wartości 40 000 zł, ale dla uniknięcia opodatkowania, wpisano w umowie darowizny kwotę 15 000 zł. Po kilku miesiącach brat miał wypadek, a ubezpieczyciel wymagał dokumentów związanych z zakupem i darowizną samochodu. W wyniku sprawdzenia, ubezpieczyciel stwierdził, że wartość samochodu jest znacząco zaniżona, co wzbudziło zainteresowanie urzędu skarbowego. W efekcie brat musiał zapłacić zaległy podatek, powiększony o odsetki.
Zaniżenie wartości darowizny pieniędzy
Matka przekazała córce darowiznę w postaci 100 000 zł, ale w zgłoszeniu do urzędu skarbowego wpisano 50 000 zł, licząc na zmniejszenie obowiązku podatkowego. Po kilku latach, córka, planując zakup mieszkania, potrzebowała zaświadczenia o braku zaległości podatkowych. W urzędzie skarbowym pojawiły się zastrzeżenia co do prawdziwej wartości darowizny, co doprowadziło do nałożenia na córkę kary finansowej i konieczności uiszczenia pełnego podatku wraz z odsetkami.
Zaniżenie wartości darowizny może prowadzić do poważnych konsekwencji podatkowych, w tym konieczności zapłaty zaległego podatku wraz z odsetkami, a także kar finansowych. Aby uniknąć problemów z urzędem skarbowym, należy zawsze zgłaszać darowiznę w terminie i podawać jej rzeczywistą wartość rynkową. Warto również pamiętać, że w przypadku darowizn pomiędzy najbliższymi członkami rodziny istnieje możliwość skorzystania ze zwolnienia z podatku, o ile zostaną dochowane wszystkie wymagane procedury. Poprawne uregulowanie spraw podatkowych zapewnia spokój i chroni przed przyszłymi sankcjami.
Oferujemy profesjonalne porady prawne online oraz przygotowanie pism dostosowanych do indywidualnych potrzeb klienta, zapewniając szybkie i rzetelne wsparcie w sprawach podatkowych, darowizn i innych kwestiach prawnych. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać kompleksową pomoc prawną bez wychodzenia z domu! Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn - Dz.U. 1983 nr 45 poz. 207
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją spawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Indywidualne Porady Prawne
Zapytaj prawnika
